In dit artikel zal ik uitleggen waarom het belangrijk is om je konijnen te laten vaccineren. Ook zal ik toelichten tegen welke ziektes er precies ingeënt wordt en het ziekteverloop van deze ziektes even kort beschrijven.

De meeste mensen weten wel dat honden en katten gevaccineerd moeten worden, maar lang niet ieder (nieuw) konijnenbaasje is ervan op de hoogte dat er voor konijnen ook vaccinaties bestaan.
Een deel van de konijneneigenaren is wel op de hoogte van het bestaan van de vaccinaties, maar vindt het onnodig of te duur. Gelukkig worden er ook veel konijnen wel jaarlijks gevaccineerd.
Er bestaan ook enkele misverstanden rond het vaccineren bij konijnen. Een bekend voorbeeld hiervan is dat konijntjes, die altijd binnen zitten, niet ingeënt hoeven te worden.

Onze konijnen worden gevaccineerd tegen RHD1, RHD2 (virusziektes), ook wel VHS1 EN VHS2 genoemd en tegen Myxomatose (een soort pokkenziekte). Al deze ziektes kennen vaak een dodelijke afloop.
Konijnen kunnen op verschillende manieren besmet raken: door contact met wilde konijnen, door contact met materialen die in aanraking zijn geweest met besmette dieren (bv. hooi, uitwerpselen, bodembedekking,…), door muggen en parasieten die in aanraking zijn gekomen met besmette dieren en zelfs door onszelf. Wij kunnen namelijk onze konijnen ziek maken door het virus op onze kleding of schoenen mee te dragen.

Sinds een aantal jaren bestaat er een nieuw vaccin, dat een jaar lang bescherming biedt tegen RHD1, RHD2 en Myxomatose. Voorheen moesten er 2 verschillende vaccins gegeven worden, waarvan 1 zelfs om de 6 maanden herhaald moest worden. Nobivac ® Myxo-RHD PLUS is de naam van het nieuwe vaccin, ook wel het 3-in-1-vaccin genoemd.
Konijnen kunnen hiermee ingeënt worden op de leeftijd vanaf 5 weken. Wanneer konijntjes zo jong al de vaccinatie krijgen, is het wel aangeraden om het vaccin opnieuw te laten zetten voor de leeftijd van 6 maanden. Als ze het krijgen op een leeftijd van 7 weken of ouder, moet de volgende vaccinatie pas een jaar later gebeuren.
Verder dient het vaccin jaarlijks herhaald te worden om voldoende bescherming te geven. Wanneer je konijn bij de vorige vaccinatie niet volledig is gevaccineerd bv. enkel tegen Myxomatose en RHD1 en niet tegen RHD2, is het van belang dat je dit met de dierenarts bespreekt, voor je het nieuwe vaccin laat zetten.
Na het vaccineren kan er op de plek van de prik een bult ontstaan (max 2 cm doorsnee), dit is een reactie op het oplosmiddel in het vaccin. Na ongeveer 3 weken zou de bult vanzelf moeten verdwijnen.

Er zijn verschillende redenen waarom we precies tegen deze ziektes moeten vaccineren. In de eerste plaats is de kans op besmetting vrij reëel. Konijnen, die buiten leven, hebben een grote kans om met besmette dieren in aanraking te komen (wilde konijnen, ratten, muizen,…). Verder kan je konijn ook besmet raken door muggen of zelfs door honden, katten of mensen, die het virus met zich mee kunnen dragen. Dit houdt dus in dat konijnen, die binnen leven, zeker niet veilig zijn voor deze virussen.
Veel wilde konijnen zijn ziek, dus de virusinfecties zijn ook wijdverspreid. Het is niet zo dat een besmet konijn uiterst zeldzaam is. Ook zagen we in het verleden pieken in de besmettingen, in periodes dat er extra veel muggen waren. Dit wijst er dus op dat een groot deel van de infecties ook ontstaat door muggenprikken, die de ziekte doorgeven.
Zowel RHD als myxomatose zijn erg besmettelijk, zodanig dat wanneer je 1 ziek konijn hebt, de kans ook groot is dat het overgaat op andere konijnen.
Verder is de afloop van deze ziektes vaak dodelijk en zelfs de konijnen die toch genezen, zien erg hard af en worden vaak nooit meer de oude.

Nog een kort woordje uitleg over de ziektes waar we onze konijnen tegen laten inenten. RHD (Rabbit Haemorrhagic Disease) en VHS (Viraal Haemorrhagisch Syndroom) zijn 2 benamingen voor dezelfde ziekte. Het gaat over een virusinfectie, veroorzaakt door het calicivirus.
De ziekte kent vaak een uiterst snel verloop. Getuigenissen van konijnen, die plotseling overlijden en later besmet bleken te zijn met RHD, zijn niet zeldzaam.
De ziekte verspreidt zich voornamelijk via urine en ontlasting, maar ook door contact met besmette dieren en door stekende insecten kan het ook overgebracht worden. Via je schoenzolen kan je ook het virus meenemen bv. als je op gras hebt gelopen, waar besmette dieren geplast hebben. Pluk dus ook nooit gras in de natuur, om aan je huisdieren te geven! Kijk ook uit met groentes, waar wilde konijnen in de buurt kunnen zijn geweest.
De symptomen van een RHD-infectie zijn lusteloosheid, depressie, sufheid, ineengedoken zitten, geen zin in eten en uiteindelijk ook helemaal stoppen met eten. Dit evolueert snel naar benauwdheid, koorts en erge pijnen (knarsetanden, schreeuwen,…). In het laatste stadium kan je vaak schuimachtige en bloederige neusuitvloeiing waarnemen. Het konijn sterft meestal snel aan inwendige bloedingen, met name in de darmen.
De symptomen zijn niet altijd even uitgesproken aanwezig, maar (niet-gevaccineerde) konijnen, die plotseling overleden zijn, blijken later vaak besmet te zijn geweest.
Tegen RHD bestaat er geen behandeling. De dierenarts kan trachten de symptomen te bestrijden, met pijnstillers, warmte, vochinfusen, antibiotica en vitamines. Dit is erg belastend voor het konijn en in de meeste gevallen redt het konijn het niet, ondanks de goede zorgen.

Wanneer je een vermoeden hebt, dat 1 van je konijnen besmet is, moet je zo snel mogelijk naar de dierenarts gaan. Houdt de konijnen even apart van elkaar, zodat ze elkaar niet kunnen besmetten. Zorg ook dat je schone kleding aantrekt als je niet-besmette konijnen hanteert en je voordien in contact bent geweest met een besmet dier.
De beste bescherming tegen RHD is een jaarlijkse inenting.
Het verschil tussen RHD1 en RHD2 leg ik uit in een ander artikel nl. “Wat is het verschil tussen RHD1 en RHD2?”

Myxomatose verspreidt zich op dezelfde manier als RHD. De symptomen van Myxomatose zijn in het begin erg mild. Het konijn is wat hangerig en de oogleden, mond en anus kunnen wat opgezet zijn. Soms kan je ook verdikkingen in de huid en oren waarnemen. Deze voelen dan ook warm aan. Het konijn wordt suf en ziet er echt ziek uit. Doordat de oogleden opzwellen, kan het konijn niet (goed) meer zien. Vaak zie je ook uitvloeiing uit de neus en ogen, dit in combinatie met de zwelling zorgt ervoor dat het konijn het benauwd krijgt en dat de ademhaling hoorbaar wordt. Ook kan er een longontsteking ontstaan, die ervoor zal zorgen dat het konijn zal overlijden als deze onbehandeld blijft. De ziekte is erg dodelijk, maar er zijn zeker ook gevallen bekend, die het wel overleven. Echter ziet het konijn erg af en is de overlevingskans alsnog erg klein. Vaccineren is dus de boodschap!
Zieke dieren moeten altijd afgezonderd worden, om de kans op verdere besmetting te verkleinen. Als de konijnen niet gevaccineerd zijn, laat je best zo snel mogelijk het gezonde konijn vaccineren, zodanig dat die het zieke konijn terug gezelschap kan houden. Zieke konijnen dienen binnen gehouden te worden, ze moeten namelijk goed warm gehouden worden. Het konijn moet blijven eten, dit is van levensbelang! Eventueel kan er dwangvoeding gegeven worden. Als de vertering stil valt, is dit een spoedgeval en moet ook hiervoor een behandeling opgestart worden. Bijkomende oog- en longontsteking moeten met antibiotica behandeld worden. Vaak wordt er ook een oogzalf gegeven tegen de gezwollen oogleden. Het konijn zal ook een NSAID pijnstiller krijgen en eventueel een slijmoplossend middel, als het hier last van heeft. Als het konijn geneest, zal dit zeker 4 tot 6 weken duren en het zal hoe dan ook erg afzien. Niet alleen voor het dier zelf, maar ook voor het baasje is dit een heel intense periode. Ook kunnen de kosten van de verzorging en medicatie hoog oplopen, veel hoger dan de kosten voor een vaccinatie.

Preventief vaccineren is dus de boodschap. De kans dat een konijn besmet raakt bestaat zeker. Of de konijnen binnen of buiten gehouden worden, maakt niet veel verschil. Zowel RHD als Myxomatose kennen meestal een dodelijke afloop en besmette konijnen lijden hier erg onder.